TRẦM HƯƠNG CÓ BAO NHIÊU LOẠI?

Hương trầm một nén thỉnh câu

Linh hồn tiên tổ ở đâu mời về

Ảo huyền trong cõi tỉnh mê

Khói Trầm hương... ngỡ hiện về người xưa

(Trầm hương – Trần Mạnh Tuân)

Là 1 trong 10 loại gỗ đắt nhất thế giới, Trầm hương mang trong mình mùi thơm đặc biệt mà không loại gỗ nào sánh bằng. Hương trầm thoang thoảng, nhè nhẹ, ngan ngát, một lần ngửi rồi ngây ngất để rồi không thể nào quên được. Có lúc nào bạn cảm thấy băn khoăn, khó hiểu tại sao cùng một gỗ Trầm hương mà ở ngôi chùa này bạn ngửi thấy mùi hương này nhưng ở ngôi chùa khác, mùi hương trầm lại nồng nàn hơn, đậm đà hơn không? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc của mình. Trầm hương có bao nhiêu loại? Mỗi loại có đặc điểm gì?

Trầm hương là gì?

Bản chất của Trầm hương là phần gỗ của cây dó bị nhiễm dầu. Theo dân gian sự hình thành Trầm hương trong cây dó mang nhiều sắc màu huyền bí. Trầm hương là hương trời bay theo gió đáp vào vết thương trên thân cây dó hòa vào nhựa chảy ra từ vết thương ấy, được hun đúc qua thời gian bởi đất, nắng, gió biển và các linh khí của trời đất. Do đó, Trầm hương cao quý, kiêu sa trong các loại gỗ.

Còn theo khoa học, trong quá trình sinh trưởng của mình cây dó chịu ảnh hưởng bởi những tác động từ tự nhiên hoặc nhân tạo mà cây tạo ra sự phản ứng tương tác, lâu ngày trong cây tích tụ một chất dạng dầu (nhựa) rồi lan dần ra làm biến đổi các phân tử gỗ trên cây tạo nên nhiều màu sắc như nâu, xám, chàm, đen… nhiều tính chất như cứng, mềm, dẻo, dòn… nhiều mùi vị như thơm, đắng, cay, chua, ngọt… nhiều hình dáng như tròn, xoắn, dẹp, dài… ở nhiều vị trí như thân, cành, rễ. Phần gỗ nào có lượng dầu nhiều thì mùi càng thơm, càng đặc biệt. Trầm hương có lượng dầu khoảng 60-80% rất quý hiếm.

Trầm hương có bao nhiêu loại?

Dựa vào lượng dầu mà Trầm hương được chia thành 2 hạng chính: Kỳ nam, Trầm hương, Tốc. Trong mỗi hạng còn phân chia thành nhiều loại khác nhau tùy theo màu sắc, hương thơm, mùi vị…

1. Kỳ nam hay còn gọi là Kỳ

Kỳ nam là hạng Trầm hương thượng phẩm, cao cấp nhất, quý nhất, cho nhiều dầu nhất. Khi nếm ta có thể cảm nhận đủ vị chua, cay, đắng, ngọt. Kỳ nam tỏa mùi thơm tự nhiên nhưng ngào ngạt, dù bị gói trong nhiều lớp vẫn không giấu được mùi thơm. Khi đốt hương thơm đặc biệt, khói có màu xanh bay thẳng và cao. Kỳ thường có màu nâu đậm hoặc đen, gỗ mềm gần giống như sáp ong nhưng khó nhận thấy thớ gỗ, dễ chìm trong nước.

Kỳ nam có 4 loại được sách xưa xếp hạng như sau: “nhất Bạch, nhì Thanh, tam Huỳnh, tứ Hắc”.

• Bạch kỳ: sắc trắng, chất mềm, lượng dầu nhiều nhất, cực kỳ quý hiếm, có thể bán được giá 50 tỉ đồng/kg. Thanh kỳ to bằng lon bia thả vào nước nếu nổi lưng chừng mới có giá 8-10 tỉ đồng, còn chỉ nổi trên mặt nước thì mua giá 4-5 tỉ đồng/kg- đồng giá.
• Thanh kỳ: có màu hơi xanh, nhiều dầu thì mềm, ít dầu thì cứng, lượng dầu ít hơn Bạch kỳ.
• Huỳnh kỳ: có màu vàng như sáp ong, chất cứng và nặng, để lâu khô dầu trở nên nhẹ hơn
• Hắc kỳ: màu đen, chất cứng

Ngoài 4 loại Kỳ trên, dân đi địu còn biết đến Hổ Kỳ nam (màu rằn rằn như da hổ), trước đây không ai dám lấy vì kiêng kỵ nhưng hiện nay Hổ kỳ đã được thị trường ưa chuộng và có giá trị cao.

Nhiều người chơi Trầm hương cho biết “Kỳ nam là sản vật bị cấm mua bán, mỗi thương vụ Kỳ nam lên đến tiền tỉ, nếu bị bắt thì cả đại gia lẫn phu trầm đều mất trắng, do đó việc mua bán rất kín đáo. Ngoài ra, một luật bất thành văn của dân địu là nếu trúng trầm Kỳ là họ giấu kín như bưng, không tiết lộ bao giờ”.

        2. Trầm hương

Lượng dầu ít hơn so với Kỳ nam. Trầm hương thông thường có vị đắng, nặng, hầu hết khi đốt mới tỏa mùi thơm, khói có màu trắng, bay quanh rồi tan ngay.

Trầm hương cũng chia làm nhiều loại:

• Trầm kiến: do kiến đục vào cây dó mà thành, không chìm mà chỉ nổi lưng lửng trong nước. Trầm kiến được phân thành nhiều loại: kiến xanh, kiến điệp, kiếm kim, kiếm vách lầu, kiến gai, kiến lỗ, kiến trắng, kiến đen đụp.
• Trầm rễ: gần giống trầm Kỳ nam, nhưng không có được độ hoàn hảo như Kỳ nam. Rễ cây chìm hoàn toàn dưới nước hình thành nên trầm rễ. Với đặc tính khó khai thác và giá trị kinh tế cao, trầm rễ chủ yếu được mua bán qua tay nhanh chóng mà không bày bán trên thị trường. Trầm rễ chìm hoàn toàn dưới nước.
• Trầm mắt tử tạo trên nhánh cây
• Trầm tốc là loại trầm được hình thành trên thân cây, chất đặc, không có lỗ. Tốc có lượng dầu ít, chủ yếu là từ bên ngoài và xen dài theo thớ gỗ. Chất lượng của trầm tốc nằm ở mức ổn định, cùng mức giá hợp túi tiền, trầm tốc trở thành lựa chọn tối ưu cho những người muốn sở hữu. Với mức giá Trầm hương từ vài trăm đến vài triệu đồng, trầm tốc được ưa chuộng và thông dụng trên thị trường hiện nay. Trầm tốc thì chia thành nhiều loại, phổ biến là các loại sau:
  • Tốc bông có màu vàng lợt, đường vân tạo giống như hình bông hoa nên gọi là Tốc bông.
  • Tốc đá có màu đen, sẫm, cứng, dáng hình kiến ăn dày như tán đường đinh.
  • Tốc hương sắc vàng nhợt, hương đượm, thường bao quanh Kỳ nam, cho nên có nhiều gân nhiều điểm Kỳ nam lẫn vào. Nếu thêm nhiều dầu thì tốc hương trở thành Kỳ nam.
  • Tốc nước mềm, áo đen, màu vàng lợt, ngoài mỏng. Sau khi dạt ra, tốc nước có mùi thơm dịu dàng.

Về cơ bản trầm hương được phân thành 2 loại như trên. Tùy vào lượng dầu mà mức giá và độ quý hiếm mỗi loại khác nhau. Khi lựa chọn các sản phẩm làm từ trầm hương bạn nên cẩn thận bởi hiện nay trầm hương giả, trầm hương kém chất lượng tràn lan trên thị trường. Gỗ Thành Vinh cam kết cung cấp vòng tay trầm hương thật 100%, chất lượng tốt nhất với mức giá tốt nhất.